شروع دوباره با دانستن ...

یادداشت ها و ترجمه هایی در زمینه ی جامعه شناسی، زندگی، کار و ...

شروع دوباره با دانستن ...

یادداشت ها و ترجمه هایی در زمینه ی جامعه شناسی، زندگی، کار و ...

۱۳ مطلب با موضوع «جامعه شناسی» ثبت شده است

رابرت اِرزا پارک

1864-1944

اندیشه

خوانندگانی که با کارهای مکتب جامعه شناسی شیکاگو و بویژه با برجسته ترین عضو آن، رابرت اِرزا پارک آشنایی دارند، شاید از این در شگفت افتند که چرا فصلی از یک کتاب مربوط به نظریه جامعه شناختی به مردی اختصاص داده شده است که بیشتر در ارتباط با تحقیق اجتماعی مطرح بوده است تا نظریه جامعه شناختی. ارزیابی ما از کار رابرت پارک با ارزیابی شخصی اش تطابق دارد. او خود نوشته است که: «ما در جامعه شناسی بیشتر نظریه داریم تا مفاهیم کارآمد. وقتی که دانشجویی موضوعی را برای رساله اش ارائه می دهد، من پیوسته خود را در حال طرح این پرسش ها می یابم: این چه چیز است که شما می خواهید آن را بررسی کنید؟ منظور از دسته چیست؟ عامه به چه چیز اطلاق می شود؟ ملیت چیست؟ و نظایر آن. من نمی دانم که چگونه می توان هر گونه بررسی علمی را بدون یک نظام طبقه بندی مفاهیم و چهارچوب داوری انجام داد، یعنی همان نظام و چهارچوبی که با آن ها بتوان موضوع های مورد تحقیق را به بیانی کلی دسته بندی و توصیف کرد. مقدمه ای که با همکاری برژس نوشته ام، نخستین طرح از یک چنین طبقه بندی و چارچوب داوری را به گونه ای مقدماتی به دست می دهد. از این روی، سهم من در جامعه شناسی همان نشد که من قصدش را داشتم و علاقه اصلی من نیز در آن جهت نبود، بلکه سهم من آن چیزی از کار درآمد که کار من، یعنی تحقیق منظم اجتماعی به آن نیاز دارد. اما مسئله مورد علاقه من همیشه جنبه نظری داشته است تا عملی.

۲۶ دی ۹۲ ، ۱۶:۵۰

جورج هربرت مید

1931-1863

اندیشه

جان دیویی درباره جرج هربت مید گفته بود که او در میان نسل گذشته آمریکا، اصیل ترین ذهن فلسفی را داشت. گرچه این گفته شاید کمی اغراق آمیز باشد، اما چنین می نماید که همه دانشوران فلسفه در این باره توافق داشته باشند که مید در صدر مدافعان عملگرایی در آمریکا جای دارد.

در اینجا یک جنبه از کار مید، یعنی سهم او مانند بحث او درباره ماهیت زمان در کتاب فلسفه کنونی اش و شرح او از مکتب عملگرایی در فلسفه کنش و تاریخ جنبش های فکری در سده نوزدهم او تنها به گونه ای جسته و گریخته در اینجا مطرح می شوند. به نظر مید، روانشناسی اجتماعی رشته ای است که فعالیت یا رفتار فرد را در چهارچوب فراگرد اجتماعی به بررسی می کشد. رفتار یک فرد را تنها می توان از طریق فهم رفتار کلی گروه اجتماعی اش دریافت، زیرا کنش های فردی به کنش های اجتماعی گسترده تری وابسته اند که به فراسوی یک فرد و ابه اعضای دیگر گروه مرتبط اند. مید معتقد بود که تجربه فردی را باید از دیدگاه جامعه و یا دست کم از دیدگاه ارتباطاتی که برای سامان اجتماعی ضروری اند مورد بررسی قرار داد.

۲۶ دی ۹۲ ، ۱۶:۴۷

چارلز هورتون کولی

1929-1864

اندیشه

کولی نوشت که خود و جامعه، دو پدیده همزادند. همین تاکید بر پیوند ارگانیک و گسست ناپذیر خود و جامعه، موضوع اصلی بیشتر نوشته های کولی را تشکیل می دهد و به عنوان خدمت اصلی او به جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی نوین، همچنان مطرح است.

کولی معتقد بود که شناخته های جهان اجتماعی، اجزای سازنده ذهن شناسا و خود به شمار می آیند. او بر آن شده بود تا آن سد مفهومی را که اندیشه دکارتی میان فرد و جامعه اش برکشیده بود از میان بردارد و به جای آن، این تفسیر را به پیش کشید که: « یک فرد مجزا تجریدی است که به شناخت تجربه در نمی آید، همچنان که جامعه اگر به عنوان چیزی جدا از افراد در نظر گرفته شود، نیز همین وضعیت را دارد. جامعه و افراد بر دو پدیده جداگانه دلالت نمی کنند، بلکه جنبه های جمعی و فردی یک پدیده را نشان می دهند.زمانی که از جامعه سخن می گوییم – در اینجا می توان هرگونه اصطلاح جمعی دیگر را نیز به جای جامعه به کار برد – خصلت عامی از مردم مورد بحث به ذهن مان متبادر می شود، حال آن که وقتی از افسر سخن به میان می آوریم، جنبه عام مردم را ندیده می گیریم و درباره آن ها چنان می اندیشیم که گویی هر فردی از دیگری جدا است.

۱۷ دی ۹۲ ، ۲۲:۱۱

تورشتاین وبلن

1857-1929

اندیشه

 تورشتاین وبلن دست کم دارای سه چهره است: نخست، یک شخص جداً غیر جدی، نامحترم قابل احترام و اخلاقگرای غیراخلاقی ای که حمله های سنت شکنانه اش به پارسایی های جا افتاده آمریکا، او را در صدر منتقدان اجتماعی قرار داده اند؛ دوم، وبلن اقتصاددان که تحلیل اقتصادی نهادی و کالبدشکافی دقیقش از موسسات بازرگانی درجه یک آمریکایی، پیروان سرشناسی در میان نسل های بعدی و نفوذ پایداری را در میان بزرگان اقتصاد سیاسی برایش به ارمغان آورده است؛ و سرانجام، وبلن جامعه شناس که ما نظریه های انگیزش های اجتماعی و متعین های اجتماعی معروف و دگرگونی اجتماعی را به او وامداریم.

۱۷ دی ۹۲ ، ۲۲:۰۱

دانلود جزوه روش تحقیق در علوم اجتماعی

این جزوه توسط دانشجویان علوم اجتماعی دانشگاه گلستان(ورودی ۸۸) در ۱۹۱ صفحه تدوین گشته است. در این جزوه با مطالب زیر آشنا می شوید:

فهرست مطالب

فصل اول: تبیین علمی
فصل دوم: تعیین موضوع تحقیق و طرح برنامه تحقیق
فصل سوم: پیشینه ی تحقیق
فصل چهارم: فرضیه تحقیق
فصل پنجم: مفاهیم وعملیاتی کردن وسنجش متغیرها
فصل ششم: شاخص ها و مقیاس ها
فصل هفتم: نمونه گیری
فصل هشتم: تحلیل داده ها
فصل نهم: تحلیل محتوا

دانلود از اینجا:

http://mohammadjafarnodeh.blogfa.com/post-46.aspx

۱۷ دی ۹۲ ، ۲۱:۴۵

جورج زیمل

1858-1918

اندیشه

رهیافت جامعه شناختی زیمل را می توان به عنوان یک کوشش خودآگاه در جهت رد نظریه های ارگانیستی کنت و اسپنسر در نظر گرفت. او علیه توصیف های تاریخی ای که درباره رویدادهای منحصر به فرد کشورش آلمان به عمل می آمدند، نیز موضع گرفته بود. جامعه بافتی از کنش های متقابل و الگودار است و وظیفه جامعه شناختی بررسی صورت های این کنش ها است، درست همچنان که در دوره های گوناگون تاریخی و در زمینه های متنوع فرهنگی پیوسته رخ می دهند.

۰۹ دی ۹۲ ، ۲۱:۲۹

ماکس وبر

1920-1864

اندیشه

ماکس وبر جامعه شناسی را علم فراگیر کنش اجتماعی می دانست. او به خاطر تاکید تحلیلی بر کنشگران فردی، از بسیاری از پیشینیان متفاوت بود، زیرا که تحلیل جامعه شناختی آن ها بیشتر بر صورت های ساختاری-اجتماعی مبتنی بود. وبر برخلاف همه پیشینیان، تاکید اصلی اش متوجه معانی ذهنی ای است که انسان های کنشگر به کنش های شان نسبت می دهند و جهتگیری های متقابل این کنش ها را در چهارچوب زمینه های تاریخی-اجتماعی، مورد بررسی قرار می دهد.

۰۹ دی ۹۲ ، ۲۱:۲۵

هربرت اسپنسر

1903-1820

اندیشه

برخی از تاریخنویسان جامعه شناسی، اسپنسر را ادامه دهنده رهیافت ارگانیستی و تکاملی کانت می دانند. خود اسپنسر رهیافت های متفاوتش را با کنت این چنین شرح می دهد:

« هدف اعلام شده کنت چیست؟ ارائه شرح منسجمی از پیشرفت مفاهیم بشری. هدف من چیست؟ ارائه شرح منسجمی از پیشرفت جهان خارجی. منظور کنت، توصیف خویشاوندی ضروری و واقعی افکار است. منظور من، توصیف خویشاوندی ضروری و واقعی اشیاء است. کنت می خواهد تکوین دانش طبیعی ما را تفسیر کند. من می خواهم تکوین پدیده هایی را که سازنده طبیعت اند، تفسیر کنم. او ذهنی می نگرد و من عینی.»

نخستین و شدیدترین علاقه اسپنسر، دگرگونی های تکاملی در ساختارها و نهادهای اجتماعی بود، نه حالت های ذهنی ملازم با این دگرگونی ها. به نظر اسپنسر نیز همچون مارکس، افکار پدیده های ثانوی به شمار می آمدند. او خود می نویسد که «عقیده معمولی مردم در هر عصر و کشوری، یکی از کارکردهای ساختار اجتماعی در آن عصر و کشور است.»

۰۷ دی ۹۲ ، ۱۶:۴۷

امیل دورکیم

1917-1858

اندیشه

آیین کلی دورکیم تاکیدش بر این است که بررسی جامعه باید موضوعش را جدا از موضوع های دیگر در نظر گیرد و پدیده های اجتماعی را به عنوان موضوع خاص خود برگزیند. دورکیم با طرد تفسیرهای زیست شناختی و روانشناختی، توجهش را به عوامل اجتماعی-ساختاری انسان معطوف ساخته بود.

دورکیم تبیین های غیرجامعه شناختی رفتار اجتماعی را مورد انتقاد صریح قرار داده بود. پدیده های اجتماعی، واقعیت های اجتماعی هستند و همین واقعیت های اجتماعی نیز موضوع جامعه شناسی را تشکیل می دهند. واقعیت های اجتماعی نه تنها بیرون از فرد قرار دارند، بلکه از چنان قدرت وادارنده ای برخوردارند که بر فرد و اراده فردی تحمیل می گردند. پس یک واقعیت اجتماعی را می توان این چنین تعریف کرد:«هر شیوه عمل ثابت یا ناثابتی که بتواند بر فرد یک نوع الزام خارجی را تحمیل کند.»

۰۷ دی ۹۲ ، ۱۶:۴۳

کارل مارکس

1883-1818

اندیشه

به نظر مارکس، جامعه از توازن متغیر نیروهای متضاد ساخته می شود. بر اثر تنش ها و کشمکش های این نیروها، دگرگونی اجتماعی پدید می آید. بینش مارکس مبتنی بر یک موضع تکاملی بود. به نظر او، نه رشد آرام، بلکه نبرد، موتور پیشرفت است.ستیزه مولد همه چیزها است و کشمکش اجتماعی جان کلام فراگرد تاریخی را تشکیل می دهد.

به عقیده مارکس، نیروی برانگیزاننده تاریخ، همان شیوه ارتباط انسان ها در رهگذر کشمکش های شان برای بدست آوردن زیستمایه از چنگ طبیعت است. نخستین عمل تاریخی تولید خود زندگی مادی است. براستی که این یک عمل تاریخی و شرط بنیادی سراسر تاریخ است.انسان یک حیوان همیشه ناخرسند است. هرگاه که نیازهای اصلی او برآورده شوند، نیازهای تازه ای پدید می آیند و همین تولید نو به نو نیازها، نخستین عمل تاریخی است.

۲۲ آذر ۹۲ ، ۲۲:۴۷

اگوست کنت

(1857-1798)

اندیشه

هدف کنت آفرینش یک علم طبیعی جامعه بود که بتواند هم تحول گذشته نوع بشر را تبیین کند و هم مسیر آینده را پیش بینی نماید. کنت می کوشید تا شرایط لازم را برای استواری جامعه در هر زمان معین تاریخی تعیین کند. بررسی پویایی اجتماعی و ایستایی اجتماعی - یعنی همان بررسی پیشرفت و نظم یا دگرگونی و استواری جامعه - دو ستون بنیادی نظام ساخته و پرداخته او را تشکیل می دهند.

۱۵ آذر ۹۲ ، ۲۳:۰۰

اطلاع از تفاوت های فرهنگی

نخست، جامعه شناسی به ما امکان می دهد که به دنیای اجتماعی از دیدگاه هایی غیر از دیدگاه خودمان بنگریم. در اغلب اوقات اگر درک درستی از چگونگی زندگی دیگران داشته باشیم، به فهم بهتری از چیستی مسائل آن ها نیز می رسیم. آن دسته از سیاست های عملی که مبتنی بر اطلاع و آگاهی از شیوه های زندگی مردم نیستند بخت ناچیزی برای موفقیت دارند. بنابراین، مددکار اجتماعی سفیدپوستی که در یک اجتماع عمدتاً سیاه پوست کار می کند، نمی تواند اعتماد اعضای این اجتماع را به دست آورد مگر این که نسبت به تفاوت تجربه های اجتماعی جداکننده سیاهان و سفیدان به اندازه کافی هوشیار و حساس شود.

۱۵ آذر ۹۲ ، ۱۱:۱۰

بینش جامعه شناختی ما را قادر به درک این مطلب می کند که بسیاری از وقایعی که ظاهراً فقط به فرد مربوط می شوند در واقع مسائل بزرگ تری را منعکس می سازند. برای نمونه، طلاق ممکن است برای کسی که در گیرودار آن است، فرآیندی به غایت دشوار باشد- که میلز آن را گرفتاری شخصی می نامید. اما به گفته میلز، طلاق در جامعه ای مثل بریتانیا فعلی که یک سوم کل ازدواج ها در طول ده سال به جدایی می انجامند، مسئله ای عمومی نیز هست. یا ممکن است بیکاری برای کسی که از کاری اخراج می شود و نمی تواند کار دیگری بیابد، یک تراژدی شخصی است. اما وقتی میلیون ها نفر از اعضای جامعه همین وضعیت را داشته باشند، آنگاه بیکاری چیزی فراتر از یأس و حرمان خصوصی است: یعنی مسئله ای عمومی است که روندهای اجتماعی بزرگی را نشان می دهد.

۱۵ آذر ۹۲ ، ۱۱:۰۹