چرا جامعه شناسی را مطالعه می کنیم؟
سعی کنید چنین نگرشی را در مورد زندگی خودتان به کار ببرید. ضرورتی ندارد که فقط به گرفتاری ها و معضلات بیندیشید. برای نمونه، به این بیندیشید که اصلاٌ چرا تصمیم گرفته اید جامعه شناسی بخوانید. شاید شما از دانشجویات بی علاقه و ناخرسند جامعه شناسی باشید و این درس را فقط برای گذراندن واحد و گرفتن مدرک انتخاب کرده باشید. یا شاید مشتاق پی بردن به مطالب بیش تری درباره این رشته باشید. انگیزه های شما هرچه باشد احتمالاً با سایر کسانی که جامعه شناسی می خوانند وجوه مشترک زیادی دارید، بی آنکه ضرورتاً از آن مطلع باشید. این تصمیم خصوصی شما انعکاسی از موقعیت شما در جامعه بزرگ تر است.
آیا خصوصیات زیر درباره شما صدق می کند؟ آیا جوان هستید؟ سفید پوست؟ از خانواده ای با مشاغل حرفه ای هستید یا از خانواده ای یقه سفید برخاسته اید؟ آیا برای افزایش درآمدتان کار پاره وقت انجام می دهید یا تا به حال انجام داده اید؟ آیا با این که اوقات خود را چندان وقت درس خواندن نمی کنید می خواهید پس از پایان تحصیل شغل خوبی پیدا کنید؟ آیا این طور نیست که شما واقعاً نمی دانید جامعه شناسی چیست ولی فکر می کنید که این رشته به چگونگی رفتارهای مردم در گروه ها مربوط می شود؟ بیش از سه چهارم شما به همه پرسش های فوق جواب مثبت خواهید داد. دانشجویان نمونه ایی از کل جمعیت نیستند بلکه از پیشینه های خانوادگی ممتازتری برخوردارند و ایستارها یا تلقی آن ها معمولاً بازتابی از ایستارهای دوستان و آشنایان آن هاست. پیشینه های اجتماعی ما رابطه و تاثیر زیادی بر انواع تصمیم هایی دارد که ما آن ها را شایسته و مناسب می پنداریم.
اما فرض کنید که شما به یک یا چند پرسش فوق پاسخ منفی داده باشید. شاید شما از یک خانواده گروه اقلیت یا فقیر باشید. شاید شما فردی میانسال یا مسن تر باشید. اما باز هم احتمالاً نتیجه گیری های زیر درباره شما صادق است. شما برای رسیدن به جایی که اکنون هستید مجبور به تلاش و مبارزه بوده اید؛ شاید ناچار شده اید با واکنش های خصمانه و مخالف دوستان و آشنایان خود نسبت به تحصیل در دانشگاه مقابله کنید؛ یا شاید آموزش عالی را با سرپرستی تمام وقت از کودک یا کودکان خود، ترکیب می کنید.
با این همه ما تحت تاثیر متن و زمینه های اجتماعی پیرامون خود قرار داریم، رفتار های هیچ یک از ما به سادگی توسط این متن و زمینه ها تعیین نمی شود. ما صاحب و خالق فردیت مختص به خویش هستیم. کار جامعه شناسی این است که درباره پیوندهای میان آن چه جامعه از ما می سازد و آن چه ما از خودمان می سازیم کندوکاو کند. فعالیت های ما هم به دنیای اجتماعی پیرامون ما ساخت می دهد - شکل می دهد- و هم در عین حال توسط این دنیای اجتماعی ساخت می یابد.
مفهوم ساخت اجتماعی یکی از مفاهیم مهم در جامعه شناسی است. ساخت اجتماعی بیانگر این واقعیت است که زمینه های اجتماعی زندگی ما فقط از نظم و ترتیب های تصادفی رویدادها و کنش ها تشکیل نمی شود؛ بلکه این زمینه ها، به شیوه های متمایزی ساخت یافته یا الگومند هستند. در شیوه های رفتار ما و در روابطی که با یکدیگر داریم روال های تکراری و منظمی وجود دارد. اما ساخت اجتماعی شبیه یک ساختار فیزیکی مثل یک ساختمان نیست که مستقل از کنش های انسان وجود داشته باشد. جوامع بشری همیشه در فرآیند ساخت یابی هستند. این جوامع لحظه به لحظه با همان سنگ بناهایی که آن ها را تشکیل می دهد - انسان هایی مثل شما و من - از نو برساخته می شوند.
برگرفته از کتاب جامعه شناسی آنتونی گیدنز ترجمه چاوشیان