اندیشه جرج هربرت مید

جورج هربرت مید

1931-1863

اندیشه

جان دیویی درباره جرج هربت مید گفته بود که او در میان نسل گذشته آمریکا، اصیل ترین ذهن فلسفی را داشت. گرچه این گفته شاید کمی اغراق آمیز باشد، اما چنین می نماید که همه دانشوران فلسفه در این باره توافق داشته باشند که مید در صدر مدافعان عملگرایی در آمریکا جای دارد.

در اینجا یک جنبه از کار مید، یعنی سهم او مانند بحث او درباره ماهیت زمان در کتاب فلسفه کنونی اش و شرح او از مکتب عملگرایی در فلسفه کنش و تاریخ جنبش های فکری در سده نوزدهم او تنها به گونه ای جسته و گریخته در اینجا مطرح می شوند. به نظر مید، روانشناسی اجتماعی رشته ای است که فعالیت یا رفتار فرد را در چهارچوب فراگرد اجتماعی به بررسی می کشد. رفتار یک فرد را تنها می توان از طریق فهم رفتار کلی گروه اجتماعی اش دریافت، زیرا کنش های فردی به کنش های اجتماعی گسترده تری وابسته اند که به فراسوی یک فرد و ابه اعضای دیگر گروه مرتبط اند. مید معتقد بود که تجربه فردی را باید از دیدگاه جامعه و یا دست کم از دیدگاه ارتباطاتی که برای سامان اجتماعی ضروری اند مورد بررسی قرار داد.

اندیشه چارلز هورتون کولی

چارلز هورتون کولی

1929-1864

اندیشه

کولی نوشت که خود و جامعه، دو پدیده همزادند. همین تاکید بر پیوند ارگانیک و گسست ناپذیر خود و جامعه، موضوع اصلی بیشتر نوشته های کولی را تشکیل می دهد و به عنوان خدمت اصلی او به جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی نوین، همچنان مطرح است.

کولی معتقد بود که شناخته های جهان اجتماعی، اجزای سازنده ذهن شناسا و خود به شمار می آیند. او بر آن شده بود تا آن سد مفهومی را که اندیشه دکارتی میان فرد و جامعه اش برکشیده بود از میان بردارد و به جای آن، این تفسیر را به پیش کشید که: « یک فرد مجزا تجریدی است که به شناخت تجربه در نمی آید، همچنان که جامعه اگر به عنوان چیزی جدا از افراد در نظر گرفته شود، نیز همین وضعیت را دارد. جامعه و افراد بر دو پدیده جداگانه دلالت نمی کنند، بلکه جنبه های جمعی و فردی یک پدیده را نشان می دهند.زمانی که از جامعه سخن می گوییم – در اینجا می توان هرگونه اصطلاح جمعی دیگر را نیز به جای جامعه به کار برد – خصلت عامی از مردم مورد بحث به ذهن مان متبادر می شود، حال آن که وقتی از افسر سخن به میان می آوریم، جنبه عام مردم را ندیده می گیریم و درباره آن ها چنان می اندیشیم که گویی هر فردی از دیگری جدا است.

بیان اندیشه کارل مارکس

کارل مارکس

1883-1818

اندیشه

به نظر مارکس، جامعه از توازن متغیر نیروهای متضاد ساخته می شود. بر اثر تنش ها و کشمکش های این نیروها، دگرگونی اجتماعی پدید می آید. بینش مارکس مبتنی بر یک موضع تکاملی بود. به نظر او، نه رشد آرام، بلکه نبرد، موتور پیشرفت است.ستیزه مولد همه چیزها است و کشمکش اجتماعی جان کلام فراگرد تاریخی را تشکیل می دهد.

به عقیده مارکس، نیروی برانگیزاننده تاریخ، همان شیوه ارتباط انسان ها در رهگذر کشمکش های شان برای بدست آوردن زیستمایه از چنگ طبیعت است. نخستین عمل تاریخی تولید خود زندگی مادی است. براستی که این یک عمل تاریخی و شرط بنیادی سراسر تاریخ است.انسان یک حیوان همیشه ناخرسند است. هرگاه که نیازهای اصلی او برآورده شوند، نیازهای تازه ای پدید می آیند و همین تولید نو به نو نیازها، نخستین عمل تاریخی است.